Κυριακή 30 Μαρτίου 2014

Μοιραίες επιλογές: Καλοκαίρι του 1914…

Του Παναγιώτη Δελή


Έναν αιώνα πριν, περίπου τέτοια εποχή, η Ευρωπαϊκή Ήπειρος είχε κατακλυστεί από μια περιρρέουσα αισιοδοξία. Τα τεχνολογικά επιτεύγματα των προηγουμένων ετών, η οικονομική διείσδυση των μεγάλων αυτοκρατοριών σε κάθε γωνιά του πλανήτη, η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου για τα μεσαία στρώματα και η απουσία ενός μεγάλου πολέμου για πολλές δεκαετίες είχαν πείσει τις ευρωπαϊκές ελίτ πως αυτή η πορεία προς την πρόοδο θα ήταν απρόσκοπτη και συνεχής.

Το καλοκαίρι, όμως, του ίδιου έτους η δολοφονία του διαδόχου του Αυστριακού θρόνου στο Σεράγεβο θα έθετε σε κίνηση μία διαδικασία που θα μετέβαλε μια για πάντα τη Γηραιά Ήπειρο. Εν αντιθέσει με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο που υπάρχει μία προφανής ερμηνεία για το ποιος φέρει τη βασική υπαιτιότητα, ο Πρώτος θα αποτελεί για πολλά χρόνια ακόμα αντικείμενο ιστοριογραφικής διαμάχης. Ο αποικιακός ανταγωνισμός, η άνοδος της Γερμανίας, η κατάρρευση της ισορροπίας ισχύος, οι σπασμοί που προέκυψαν από την παρακμή της Οθωμανικής και Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας και ο εκμοντερνισμός της Τσαρικής Ρωσίας, είναι μερικά από τα πιθανά αίτια που έχουν προβληθεί.

Το BBC σε άρθρο του, τον προηγούμενο μήνα, απευθύνθηκε σε δέκα ειδικούς για το θέμα και το πιο ενδιαφέρον συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι παρά την πληθώρα των ερμηνειών, μόνον ένας από του δέκα ερωτηθέντες δεν αναφέρει τη Γερμανία ως υπαίτιο. Προφανώς κι αυτή η επιχειρηματολογία έχει στέρεες βάσεις. Οι μοιραίες επιλογές του καλοκαιριού του 1914 από το Γερμανό Κάιζερ και ιδίως η αποφάσεις του να παράσχει άνευ όρων στήριξη στον Αυστριακό ομόλογό του και να εγκρίνει την εισβολή του Βελγίου οδήγησαν σε ένα δρόμο δίχως επιστροφή.

Όμως, τί κρυβόταν πίσω από αυτό το κολοσσιαίο ρίσκο και γιατί ο Γουλιέλμος αποφάσισε να αναλάβει το κόστος ενός πολέμου που θα ήταν, όπως όλα έδειχναν, περιορισμένος; Ήταν απλά ένας πολεμοκάπηλος που ήθελε να επιβάλλει με την ισχύ των όπλων μία ηπειρωτική ηγεμονία; Ή μήπως οι Ευρωπαίοι ηγέτες βάδιζαν, όπως τονίζει κι ο Κρίστοφερ Κλαρκ* στο νέο του έργο, ως υπνοβάτες ολοταχώς προς την καταστροφή;

Για να κατανοήσουμε περισσότερο αυτό το ζήτημα χρήσιμο είναι να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στη θέση της Γερμανίας την παρούσα χρονική στιγμή. Η ενοποίηση της χώρας, που ναι μεν είχε ωφελήσει τα μέγιστα την οικονομική ανάπτυξη είχε, επίσης, προκαλέσει κι ένα μεγάλο αναβρασμό στο γεωπολιτικό στερέωμα. Η προσεκτική εξωτερική πολιτική του Βίσμαρκ είχε προσφέρει μια σχετική σταθερότητα, όμως η έλευση του Γουλιέλμου στο θρόνο και η εγκαινίαση μιας Παγκόσμιας πολιτικής (Weltpolitik) έφεραν τη Γερμανία, δυο δεκαετίες αργότερα, αντιμέτωπη με έναν πάγιο φόβο του γηραιού Πρώσου πολιτικού. Αυτόν της περικύκλωσης.

Η στρατιωτική συμφωνία που σύναψε η Γαλλία και η Ρωσία και η διευθέτηση των αποικιακών διαφορών μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και του Τσάρου φάνταζαν, στο μυαλό του Γερμανικού επιτελείου, ως μια μέγγενη έτοιμη να πνίξει το Ράιχ.

Οι αποικιακές κρίσεις των τελευταίων ετών, η έντονη στρατιωτικοποίηση της Γαλλίας, ο ναυτικός ανταγωνισμός και η αλματώδης ανάπτυξη της Ρωσίας έθεταν ένα μεγάλο υπαρξιακό διακύβευμα για τις Κεντρικές Δυνάμεις. Ο χρόνος, πλέον, δε λειτουργούσε υπέρ του Κάιζερ. Μια παραδοσιακά εχθρική Γαλλία, σε συνδυασμό με μια Ρωσία έτοιμη να κινητοποιήσει τους τεράστιους πόρους της στα πρότυπα ενός τεχνολογικά προηγμένου πολέμου, θα σήμαιναν τον οριστικό στραγγαλισμό.

Για το λόγο αυτό εδώ τίθεται κι ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα του Μεγάλου Πολέμου. Ήταν οι μοιραίες επιλογές του καλοκαιριού του 1914 ένα προληπτικό χτύπημα που ερμηνεύεται από ένα αίσθημα ανασφάλειας;

Ένα πολύ ισχυρό επιχείρημα προς αυτήν την κατεύθυνση μας δίνεται από τους πρώτους μήνες του πολέμου και τα στρατιωτικά σχέδια του Γερμανικού επιτελείου. Το περίφημο σχέδιο Σλίφεν, που είχε ως στόχο να προετοιμάσει τη Γερμανία για ένα διμέτωπο πόλεμο, προέβλεπε τη συγκέντρωση της συντριπτικής πλειονότητας των στρατευμάτων σε ένα αστραπιαίο χτύπημα κατά της Γαλλίας κι έπειτα την αντιμετώπιση του Ρωσικού κινδύνου. Υπό αυτήν την έννοια, η λευκή επιταγή προς την Αυστροουγγαρία αποκτά λογική.

Το γερμανικό επιτελείο είχε στηρίξει όλες του τις ελπίδες πιστεύοντας ότι οι δυνάμεις του Φραγκίσκου Ιωσήφ θα κρατούσαν το ανατολικό μέτωπο, δίνοντας το απαραίτητο ζωτικό χρόνο στο γερμανικό στρατό να αντιμετωπίσει τους Γάλλους. Συνεπώς, υπό αυτό το πρίσμα ο πόλεμος που ξέσπασε ήταν μια προσπάθεια των Γερμανών να επανασχεδιάσουν το χάρτη σε μια σύντομη αναμέτρηση που θα είχαν την πρωτοβουλία κινήσεων ώστε, μετέπειτα, να μπορούν να διαπραγματευτούν από θέση ισχύος.

Προφανώς στην ιστορία δεν πρέπει να επικεντρωνόμαστε μόνο σε έναν παράγοντα υπέρ κάποιου άλλου, και σίγουρα το ξέσπασμα του Μεγάλου Πολέμου δεν μπορεί να αποδειχθεί με κάποιον τρόπο ότι ήταν αναπόφευκτο. Υπάρχουν ειδικοί που υποστηρίζουν ότι ανεξάρτητα από τη δολοφονία του Φραγκίσκου Φερδινάνδου, ο πόλεμος θα είχε λάβει χώρα. Εδώ τονίζεται μια λογική πολλαπλών πτυχών που οδήγησαν σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Εντούτοις, τον Ιούνιο του 1914 δεν ήταν τίποτε σίγουρο. Από τις πρωτογενείς πηγές που υπάρχουν στη διάθεση των ιστορικών, σχετικά με τις αντιδράσεις των Ευρωπαίων ηγετών, ένα συναίσθημα προκύπτει ξεκάθαρα. Αυτό της αμηχανίας. Ίσως η προσωπικότητα του Γερμανού Αυτοκράτορα στο πώς διαχειρίστηκε την κατάσταση σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό momentum μπορεί και να δώσει κάποιες απαντήσεις.

[*Clark, Christopher, The sleepwalkers: how Europe went to war in 1914, London 2012]

Πηγή: Aixmi.gr

Σάββατο 22 Μαρτίου 2014

Η λεηλασία της Αφαίας στην Αίγινα

Της Ντίνας Εξάρχου

Να ήταν μόνο τα “Ελγίνεια”…

Απ´ την κορφή ως τα νύχια η αρχαία Ελλάδα έχει λεηλατηθεί επί Τουρκοκρατίας.

Απ´ την κορφή ως τα νύχια η αρχαία Ελλάδα έχει δώσει μπόλικο παραδάκι σε Τούρκους αλλά και σε Έλληνες τυχοδιώκτες αξιωματούχους.

Τα “Ελγίνεια” ήταν το πρώτο τσίμπημα του σκορπιού στην αρχαία ελληνική γλυπτική.

Τα γλυπτά του Παρθενώνα ήταν το…κλέφτικο σφύριγμα του λόρδου Έλγιν στους Ευρωπαίους αρχαιοκάπηλους.

Γέμισε το λιμάνι του Πειραιά από καράβια που μετέφεραν «αρχαιόφιλους».

Άλλοι από αυτούς ήταν ευγενείς, που ζητούσαν αρχαία ελληνικά γλυπτά για να στολίσουν τα σαλόνια και τους κήπους τους.

Άλλοι ήταν «λαϊκοί» με δυνατή εμπορική όσφρηση.

Έμπορος του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού ήταν και ο Άγγλος αρχιτέκτονας Τσάρλς Ρόμπερτ Κόκερελ, που ξεμπάρκαρε τον Απρίλη του 1811 στον Πειραιά και ξαναμπάρκαρε «συστημένος» για την Αίγινα…

Από το λιμάνι του νησιού πήρε εργάτες και άρχισε αμέσως ανασκαφές στα χαλάσματα του Ναού της Αφαίας.

Τα γλυπτά από τα αετώματα του Ναού, που είχαν πέσει από μεγάλο σεισμό και είχαν ενταφιασθεί σε ρηχά «μνήματα», βγήκαν στο φως του ήλιου σύντομα. Ήταν 16 αγάλματα ολόκληρα, 13 κεφαλές αγαλμάτων και δεκάδες μέλη (χέρια, πόδια) άλλων αγαλμάτων. Όλα φτιαγμένα από παριανό μάρμαρο.

Με μόνο σαράντα λίρες που έδωσε ο Κόκερελ στους πρόκριτους της Αίγινας πήρε τα γλυπτά και τα πήγε στην Αθήνα, όπου νοίκιασε ένα μεγάλο σπίτι και εκεί αράδιασε τα μάρμαρα και τα συναρμολόγησε.

Αποκαλύφθηκαν σκηνές αριστουργηματικές από τον Τρωικό Πόλεμο, οι οποίες κοσμούσαν τα αετώματα του Ναού της Αφαίας.

Ο Κόκερελ έβγαλε τα γλυπτά σε δημοπρασία, η οποία έγινε στη Ζάκυνθο και «μάζεψε» κοπάδια από πρίγκιπες, λόρδους, βαρόνους, δούκες και καλλιτέχνες εκπροσώπους ευρωπαϊκών βασιλικών οίκων, που θεωρούσαν τα γλυπτά της Αφαίας εφάμιλλα των γλυπτών του Παρθενώνα.

Τα αετώματα της Αφαίας κατέληξαν σε γερμανικά χέρια και σήμερα κοσμούν τη Γλυπτοθήκη του Μονάχου σε μια υπέροχη ενότητα που φέρει τον τίτλο: "Αιγινήτες".

Πηγή: Aixmi.gr

Σάββατο 8 Μαρτίου 2014

ΤΟ ΒΗΜΑ - A conceptual approach to racism

There is a lot of discussion in Greece these days concerning the necessity for a new anti-racist law. It should be stated from the start that such a law is required both for moral reasons and for reasons of compliance with European law. However, to approach the subject of racism objectively one must first seek a precise definition of the concept itself. In other words, a conceptual clarification of racism is necessary before the judicial system may issue undisputed verdicts concerning allegedly racist behavior.

This article attempts a conceptual approach to racism. It is based on ideas published previously by this author in Greek newspapers and electronic journals...

Continue reading...

Σάββατο 1 Μαρτίου 2014

Η τραγική ειρωνεία της αλαζονείας…

Ως παιδαγωγός, συχνά αντικρίζω το λειτούργημά μου με ανάμικτα συναισθήματα. Από τη μία, η σχετική αθωότητα της εύπλαστης, ακόμα, συνειδητότητας των μαθητών μου. Από την άλλη, η υπερφίαλη συμπεριφορά κάποιων «δασκάλων», χάρις στην οποία κέρδισαν επάξια τα εισαγωγικά στο όνομα του λειτουργήματός τους στο δρόμο για την κατάκτηση ακαδημαϊκών αξιωμάτων. Και να θέλεις, δεν μπορείς να τους αποφύγεις: τους συναντάς παντού. Ακόμα και μέσα στο ίδιο μου το γραφείο – αφού, δικαίως ή αδίκως, δεν προτίθεμαι να εξαιρέσω τον εαυτό μου από την κριτική! Αλλά, για εμάς τους «δασκάλους» θα τα πούμε αργότερα…

Κάποτε πίστευα ότι η αλαζονεία και η αχαριστία – με αυτή τη σειρά φθίνουσας σπουδαιότητας – είναι τα μεγαλύτερα ανθρώπινα αμαρτήματα. Σήμερα έχω δεύτερες σκέψεις γι’ αυτή τη σειρά αξιολογικής κατάταξης. Ο λόγος είναι πως, με την πείρα που αποκτώ από τη ζωή, αρχίζω να διακρίνω ένα κάποιο ελαφρυντικό στην αλαζονεία: Εξ ορισμού ανώριμη συμπεριφορά, αγνοεί την ίδια της την εγγενή τραγικότητα που παραμονεύει χαμογελώντας ειρωνικά. Ναι, τον αλαζονικό άνθρωπο πρέπει, τελικά, να τον λυπάται κανείς περισσότερο απ’ ό,τι τον μισεί! Θα κάνω μια προσπάθεια να εξηγήσω γιατί…

Από την άποψη της αισθητικής της συμπεριφοράς, η αλαζονεία ανήκει στα απεχθέστερα των ανθρωπίνων ελαττωμάτων. Από καθαρά φιλοσοφική άποψη, όμως, θα την κατέτασσα στα τραγικότερα. Η τραγικότητά της οφείλεται στην άγνοια του ανθρώπου για το πεπερασμένο της ύπαρξής του. Και η (συχνά αιφνίδια) συνειδητοποίηση αυτού του πεπερασμένου είναι μία από τις ειρωνικότερες εκφάνσεις της ζωής. Μια μακάβρια φάρσα της που καταργεί τις αφελείς βεβαιότητές μας…

Μια πρόσφατη εμπειρία εξάλειψε και τα τελευταία ίχνη από τις δικές μου (ούτως ή άλλως ελάχιστες) βεβαιότητες. Όλα ξεκίνησαν με την αρρώστια ενός γνωστού. Εξαιρετικός δάσκαλος και άνθρωπος, μα δεινός καπνιστής, δυστυχώς… Στο πλευρό του προσέτρεξε πρόθυμα και με μεγάλη ανθρωπιά η πρώην σύζυγός του, η οποία επί ένα χρόνο, περίπου, μου μετέφερε τις εμπειρίες της από μονάδες ημερήσιας θεραπείας νοσοκομείων. Σταχυολογώ κάποιες από τις εικόνες που μου περιέγραψε, προειδοποιώντας τον αναγνώστη ότι η ανάγνωση από το σημείο αυτό δεν θα είναι ούτε εύκολη, ούτε ευχάριστη:

* Ένα μικρό παιδί (είναι–δεν είναι τριών) σταμάτησε να κλαίει και τώρα χαμογελά με όλη τη δύναμη της παιδικής του αθωότητας! Πριν λίγο βγήκε απ’ το χεράκι του η βελόνα με το σκιαγραφικό, και τώρα περιμένει τις καραμέλες που του υποσχέθηκαν. Για να υπομείνει τις ακτινοβολίες, του είπαν πως θα το βγάλουν φωτογραφία, να τη στείλουν στη γιαγιά και τον παππού…

* Συμφοιτητής της κόρης της πρώην συζύγου (παιδί στα είκοσι-τόσα του) περιμένει στην ουρά, να πάρει το φάρμακο για τη θεραπεία του. Παίρνοντας το μπουκάλι στα χέρια του, βρίσκει το κουράγιο να κάνει χιούμορ απευθυνόμενος σ’ αυτό: «Θεραπειούλα μου!» Έφυγε λίγους μήνες μετά…

* Σ’ ένα κρεβάτι της μονάδας, ένας νεαρός γύρω στα 25 δέχεται τη φροντίδα μιας νοσοκόμας. Βρίσκεται εκεί για την προγραμματισμένη θεραπεία του. Πριν έξι μήνες έχασε τη μητέρα του από την ίδια αρρώστια. Το ίδιο και τον πατέρα του, πριν δύο χρόνια. Βρίσκει τη δύναμη και χαμογελάει, εκπέμποντας μια υποψία αισιοδοξίας. Στο πρόσωπό του διαγράφεται το αίσθημα ευγνωμοσύνης για τη ζωή που του χαρίζει ακόμα την ελπίδα να παλεύει. Δεν γνωρίζω τη συνέχεια…

* Σε ένα άλλο κρεβάτι βρίσκεται μια νέα κοπέλα. Καθισμένη πλάι της, τη φροντίζει η μητέρα της. Είχε κι εκείνη αρρωστήσει παλιότερα. Και πριν ένα χρόνο έχασε την άλλη κόρη της. Τώρα φοβάται γι’ αυτήν που της απόμεινε. Επίσης αγνοώ τη συνέχεια…

* Μια εικόνα που προκαλεί μελαγχολία: Ένας νέος άντρας, κάτι παραπάνω από 30. Μόνος, δεν τον συνοδεύει κανείς. Με το ελεύθερο χέρι (στο άλλο είναι η βελόνα) κρατάει ένα κινητό τηλέφωνο και, με φανερό άγχος, δίνει οδηγίες σε κάποιον από τη δουλειά. Ξέρει πως είναι αναλώσιμος, πως η απουσία του – έστω και για λόγους υγείας – δεν θα πρέπει να γίνει αισθητή στην εταιρεία όπου εργάζεται. Λίγα λεπτά αργότερα, χτυπάει το κινητό. Είναι η μητέρα του, που έχει αναλάβει τώρα τη φροντίδα των παιδιών. Προσπαθεί να την καθησυχάσει. Είναι φανερό πως η εν διαστάσει σύζυγος βρήκε την ώρα να δημιουργήσει προβλήματα! Η ζωή κάποιες φορές δεν έχει μέτρο, δεν έχει έλεος…

Ως κάτοχος μερικών μάλλον ανούσιων διαπιστευτηρίων γνώσης, ομολογώ ότι ποτέ δεν έμαθα τίποτα πιο αληθινό και πιο χρήσιμο απ’ όσα μου δίδαξαν αυτές οι απλές, ανθρώπινες, καθημερινές σκηνές από μονάδες ημερήσιας θεραπείας. Από την άλλη, τίποτα δεν πρόβαλε στη συνείδησή μου πιο απωθητικό από τις αλαζονικές κι εγωπαθείς συμπεριφορές ανθρώπων που πιστεύουν πως ανήκουν στους εκλεκτούς που αυτοδίκαια απολαμβάνουν το προνόμιο της αθανασίας. Παντοδύναμοι μέσα στην αδιαπέραστη πανοπλία τους, ανοίγουν δρόμους για να περάσει το ατσάλινο «εγώ» τους τσαλαπατώντας τους ταπεινούς και τους αδύναμους που θ’ ατυχήσουν να βρεθούν στο διάβα τους!

Ανάμεσα σ’ αυτούς τους κενόδοξους συναντά κανείς, δυστυχώς, και παιδαγωγούς, ιδιαίτερα μάλιστα στην ανώτατη βαθμίδα της Εκπαίδευσης. Περιφέρουν αυτάρεσκα τον βαρύγδουπο τίτλο τους (με τις όποιες διαβαθμίσεις του) αδιαφορώντας, παράλληλα, για τις ηθικές προϋποθέσεις που υπαγορεύει το λειτούργημα του δασκάλου. Αν τους ακούσεις να μιλούν, έχεις την εντύπωση ότι αυτοπροσδιορίζονται ως θεοί. Κι αν τύχει και πάρουν στα χέρια τους διοικητικά αξιώματα, συμπεριφέρονται σαν αληθινοί δικτάτορες! Πιστεύουν αυτάρεσκα ότι η ίδια η εκπαίδευση υπάρχει για να υπάρχουν αυτοί. Και θεωρούν πως οι εκπαιδευτικές πολιτικές μιας Σχολής δεν θα πρέπει να χαράσσονται με γνώμονα την ποιότητα της μόρφωσης που προσφέρει, αλλά με βάση τις πλέον σύμφορες, γι’ αυτούς, μικροπολιτικές σκοπιμότητες στον μικρόκοσμο του ακαδημαϊκού τους χώρου…

Όμως, καλό θα ήταν να σκεφτούμε εδώ ποιος ακριβώς είναι ο ρόλος της Εκπαίδευσης. Αν ο δάσκαλος είναι απλά έμπορος γνώσης, τότε το λειτούργημά του είναι απλό: Παραδίδει την προκαθορισμένη ύλη του μαθήματος και, στο τέλος, αξιολογεί και βαθμολογεί την ικανότητα του μαθητή να αναπαραγάγει ένα τυχαίο τμήμα αυτής της ύλης σε μια ολιγόωρη γραπτή εξέταση.

Αν, πάλι, στόχος της εκπαίδευσης είναι να προετοιμάσει τον νέο άνθρωπο για επιβίωση στη «ζούγκλα» μιας ανταγωνιστικής κοινωνίας, τότε ο δάσκαλος (με τη βαθύτερη σημασία ενός ιερού λειτουργήματος) είναι μάλλον περιττός: Στη θέση του σχολείου ή του πανεπιστημίου θα μπορούσαν να θεσπιστούν σεμινάρια υπό την καθοδήγηση ειδικευμένων τεχνοκρατών. Ακόμα και αντικατάσταση της ίδιας της ζωντανής διδασκαλίας από κατάλληλα επιλεγμένα videos στο YouTube!

Υπάρχουν, όμως, ακόμα κάποιοι ηλίθιοι ρομαντικοί που πιστεύουν ότι, πάνω απ’ όλα, σκοπός της Εκπαίδευσης είναι η διάπλαση χαρακτήρων! Και πως, στην κορύφωση αυτής της πορείας βρίσκεται η ίδια η αυτογνωσία, όπως μας δίδαξε ο μεγαλύτερος δάσκαλος που ανέδειξε αυτός ο τόπος. Ο δάσκαλος δεν «δίνει» γνώση: Βοηθά τον μαθητή να την ανακαλύψει, και μέσα από αυτή να μάθει τον εαυτό του. Κι αν είν’ αλήθεια ότι ο δάσκαλος εκπέμπει φως, δεν στρέφει ποτέ τον προβολέα κατά πάνω του: Φωτίζει απλά στον μαθητή του το δρόμο προς την αυτοεκπλήρωση!

Ο δάσκαλος ποτέ δεν «τα ξέρει όλα». Διδάσκει ταπεινοφροσύνη δείχνοντας πρόθυμος να εξελίξει κι ο ίδιος τον εαυτό του παράλληλα με τον μαθητή του. «Ένα μόνο γνωρίζω: πως δεν γνωρίζω τίποτα!», είπε με νόημα ο κορυφαίος των δασκάλων, θέλοντας να δείξει ότι οφείλουμε κάθε στιγμή να επανεξετάζουμε τις βεβαιότητές μας και, αν χρειάζεται, να χτίζουμε την αυτοσυνειδησία μας απ’ την αρχή.

Ταπεινοφροσύνη… Πόσο άγνωστη λέξη για μερικούς «δασκάλους» που συναντά κανείς στους διαδρόμους, στα αμφιθέατρα, στις επιτροπές, στα συμβούλια, στις ακαδημαϊκές συνελεύσεις… Θεοί αληθινοί, στητοί και περήφανοι στον προσωπικό τους Όλυμπο, που έχτισε ο καθένας με υλικά που εξόρυξε από το πολύτιμο «εγώ» του! Κι αυτή η αλαζονεία μεταλαμπαδεύεται, φυσικά, από τον δάσκαλο στον μαθητή, που κάποια στιγμή θα βρεθεί ανυποψίαστος, απροετοίμαστος και ανοχύρωτος μπροστά στη συνειδητοποίηση του πεπερασμένου της ανθρώπινης ύπαρξης. Και, κάτω απ’ τα συντρίμμια τού «εγώ», θα δει να θάβονται όλες του οι βεβαιότητες…

Η τραγική ειρωνεία που αναδεικνύεται από την αναίρεση της ψευδαίσθησης της παντοδυναμίας, είναι, θα έλεγα, η αθέατη όψη της αλαζονείας. Από αυτή την άποψη, θεωρώ μεγάλο σχολείο τη μονάδα ημερήσιας θεραπείας ενός νοσοκομείου. Πιο σπουδαίο και πιο χρήσιμο ακόμα κι από ένα Πανεπιστήμιο που χορηγεί διδακτορικά!

* Αφιερώνεται στη μνήμη του δασκάλου Ν.Τ., που έφυγε πριν ένα χρόνο μη προφταίνοντας ν’ αποσώσει το τελευταίο του τσιγάρο…

Aixmi.gr